Menopoz ; adetlerin en az 1 yıl süre ile kesilmiş olması ve overlerin (yumurtalıkların) artık yumurta üretme yeteneklerini kaybetmesi olarak tanımlanabilir. Menopoz 40-58 yaş arasında herhangi bir zamanda ortaya çıkabilmekle birlikte ortalama olarak 51 yaş civarında görülmektedir.
Nedenleri
Menopoz esasında kadının doğası gereği fizyolojik olarak ortaya çıkan bir durumdur. Perimenopoz adı verilen menopoz öncesi dönemde overlerden hormon salınımında belirgin bir azalma olmaktadır. Menopoz 40 yaşından önce ortaya çıkarsa bu duruma; prematür menopoz (erken menopoz) adı verilir.
Prematür menopoz doğal olabileceği gibi şu durumlara bağlı olarak ta ortaya çıkabilir:
- Ailede erken menopoz hikayesinin olması
- Otoimmün hastalıklar
- X kromozomuna ait bozukluklar
- Medikal tedaviler ( pelvik cerrahi, overlerin cerrahi olarak çıkartılması, kemoterapi ve pelvik radyoterapi)
- Kan östrojen düzeylerinde azalmaya neden olan ilaçlar
- Sigara
Semptomlar
Menopoz yaklaştıkça kadınlar pek çok fiziksel ve ruhsal semptomlara maruz kalırlar. Bu semptomlar arasında:
- Düzensiz adet görme
- Sıcak basması ve gece terlemeleri
- Uyku düzeninde bozukluk ve uykusuzluk
- Anksiyete
- Depresyon
- Ciltte kuruma
- İrritabilite
- Vajinal kuruluk ve ağrılı cinsel ilişki
- Konsantrasyon bozukluğu
- Hafızada zayıflama
- Cinsel isteksizlik
- İdrar yapmada güçlük
- Baş ağrısı
- Eklem ağrıları
- Yorgunluk
- Sabahları erken uyanma
- Sinirlilik
Tanı
Öncelikle doktorunuz tarafından şikayetlerinizle ilgili ayrıntılı bir sorgulama ve jinekolojik muayene yapılacaktır. Aynı zamanda pap-smear ve bazı kan testlerinin de yapılması gerekmektedir. Menopoz tanısı genellikle; önceden düzenli adet gören kadınlarda 1 yıl ve daha uzun süreli adetsiz dönem hikayesi ile konulabilmektedir. Özellikle histerektomi (rahim alınması) operasyonu geçiren kadınlarda adetler ortadan kalkacağı için ya da zaten düzensiz adet paternine sahip kadınlarda, kesin menopoz tanısı kanda FSH (folikül stimüle edici hormon) düzeylerine bakılarak konulabilmektedir. FSH düzeyinin 40’ın üzerinde olduğu durumlar menopozun göstergesidir.
Tedavi
Aslında menopoz doğal bir süreç olup tedavi gerektirmemektedir. Ancak menopozda düşük östrojen seviyelerine bağlı olarak ortaya çıkan semptomlar ve hastalıklar açısından tedavi gerekebilmektedir. Bu durumlar arasında vajinal kuruluk, sıcak basmaları ve osteoporoz (kemik erimesi) yer almaktadır.
